Nguyên tắc thế quyền (subrobgation) là cơ chế giúp bảo vệ cả bên mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm khi xảy ra sự cố. Tuy là một nguyên tắc quan trọng trong lĩnh vực bảo hiểm nhưng không phải ai cũng hiểu rõ, dù nguyên tắc này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của bạn. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết về nguyên tắc thế quyền từ khái niệm đến các quy định liên quan. Cùng theo dõi ngay nhé!
Nguyên tắc thế quyền là gì?
Nguyên tắc thế quyền là quy định trong bảo hiểm, cho phép công ty bảo hiểm thay thế (thế quyền) người được bảo hiểm để đòi bồi thường từ bên thứ ba gây ra thiệt hại, sau khi đã chi trả cho người mua bảo hiểm. Nói đơn giản, sau khi công ty bảo hiểm bồi thường cho bạn, họ có quyền “đứng vào vị trí” của bạn để truy đòi số tiền đó từ người gây thiệt hại.
Ví dụ, nếu xe của bạn bị xe khác va chạm và công ty bảo hiểm trả tiền sửa chữa, họ sẽ dùng nguyên tắc thế quyền để yêu cầu bên gây tai nạn bồi thường lại. Nguyên tắc thế quyền là nền tảng đảm bảo công bằng trong bảo hiểm.
Cơ sở hình thành nguyên tắc thế quyền trong bảo hiểm
Nguyên tắc thế quyền được ra đời nhằm đảm bảo hệ thống bảo hiểm vận hành hợp lý và minh bạch, nguyên tắc hình thành dựa trên các cơ sở pháp lý và thực tiễn trong ngành bảo hiểm:
- Luật bảo hiểm: Tại Việt Nam, Điều 46 Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2000 (sửa đổi 2010) quy định công ty bảo hiểm có quyền thay thế người được bảo hiểm để đòi bồi thường từ bên thứ ba.
- Nguyên lý bồi thường: Bảo hiểm nhằm khôi phục thiệt hại, không để người mua hưởng lợi kép (vừa nhận từ bảo hiểm, vừa đòi bên gây hại). Nguyên tắc thế quyền ngăn chặn tình trạng này.
- Công bằng xã hội: Người gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm, thay vì công ty bảo hiểm gánh toàn bộ chi phí, giúp giảm phí bảo hiểm chung.
- Hợp đồng bảo hiểm: Điều khoản thế quyền thường được ghi rõ trong hợp đồng, là cơ sở để áp dụng khi cần.
Điều kiện áp dụng nguyên tắc thế quyền
Để áp dụng nguyên tắc thế quyền, cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Thiệt hại thuộc phạm vi bảo hiểm: Sự cố phải nằm trong danh mục được bảo hiểm chi trả (tai nạn, hư hỏng do bên thứ ba).
- Công ty bảo hiểm đã bồi thường: Nguyên tắc thế quyền chỉ có hiệu lực sau khi công ty bảo hiểm trả tiền cho bạn, không áp dụng trước đó.
- Có bên thứ ba chịu trách nhiệm: Phải xác định được cá nhân/tổ chức gây thiệt hại (ví dụ, người lái xe khác, công ty xây dựng làm hỏng đường).
- Người mua không từ bỏ quyền đòi: Nếu bạn tự ý thỏa thuận với bên gây hại và từ chối quyền truy đòi, nguyên tắc thế quyền sẽ không áp dụng.
Lợi ích của nguyên tắc thế quyền
Nguyên tắc thế quyền mang lại nhiều lợi ích cho cả bên mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm như sau:
- Nhanh chóng nhận bồi thường: Bạn được công ty bảo hiểm chi trả ngay mà không cần đợi tranh chấp với bên thứ ba, tiết kiệm thời gian.
- Công bằng trách nhiệm: Người gây thiệt hại phải bồi thường thay vì bạn chịu thiệt, phù hợp với nguyên lý “ai gây ra thì trả”.
- Giảm chi phí bảo hiểm: Khi công ty bảo hiểm thu hồi được tiền từ bên thứ ba, họ giảm tổn thất, từ đó giữ phí bảo hiểm ở mức hợp lý.
- Bảo vệ quyền lợi đôi bên: Nguyên tắc thế quyền giúp bạn được bồi thường đầy đủ, đồng thời công ty bảo hiểm không bị thiệt hại vô lý.
Quy định khác về việc chuyển quyền bồi thường
Ngoài nguyên tắc thế quyền, pháp luật Việt Nam còn có các quy định liên quan đến chuyển quyền bồi thường. Những quy định này bổ sung cho nguyên tắc thế quyền, đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp. Một số quy định khác bao gồm:
- Giới hạn truy đòi: Công ty bảo hiểm chỉ đòi lại số tiền đã bồi thường, không vượt quá (trừ chi phí phát sinh hợp lý như kiện tụng).
- Thỏa thuận giữa các bên: Nếu bạn và bên thứ ba tự thương lượng bồi thường trước, công ty bảo hiểm có thể không áp dụng nguyên tắc thế quyền.
- Trường hợp không áp dụng: Nguyên tắc thế quyền không được dùng nếu thiệt hại do lỗi cố ý của người mua bảo hiểm hoặc sự kiện bất khả kháng (thiên tai).
- Thời hiệu khởi kiện: Theo Bộ luật Dân sự, công ty bảo hiểm phải khởi kiện bên thứ ba trong vòng 3 năm kể từ ngày bồi thường.
Câu hỏi thường gặp
Nguyên tắc thế quyền có áp dụng cho bảo hiểm tự nguyện không?
Có, nếu hợp đồng bảo hiểm ghi rõ điều khoản này, không chỉ giới hạn ở bảo hiểm bắt buộc.
Nếu bên thứ ba không trả, tôi có bị ảnh hưởng không?
Không, bạn đã nhận bồi thường từ bảo hiểm, việc truy đòi là trách nhiệm của công ty.
Nguyên tắc thế quyền có bắt buộc trong mọi hợp đồng không?
Không, nhưng hầu hết hợp đồng bảo hiểm đều áp dụng để bảo vệ lợi ích đôi bên.
Kết luận
Hy vọng với những thông tin mà Bảo hiểm Tasco cung cấp, bạn đọc đã hiểu rõ hơn về nguyên tắc thế quyền, đảm bảo công bằng và hiệu quả cho cả người mua lẫn công ty bảo hiểm. Mọi câu hỏi liên quan đến bảo hiểm ô tô vui lòng liên hệ tới số hotline hoặc để lại câu hỏi trên website của Bảo hiểm Tasco để được hỗ trợ giải đáp chi tiết!
CÔNG TY TNHH BẢO HIỂM TASCO – TASCO INSURANCE CO., LTD
🏢 TSC: Tòa nhà Tasco, Phạm Hùng, Mễ Trì, Nam Từ Liêm, Hà Nội
📩 Email: [email protected]
🌐 Website: baohiemtasco.vn
☎️ Hotline: 1900 1562
